Bart Kamp

Rond immateriu00eble vaste activa hangt vaak een zweem van gebakken lucht: het oppoetsen van het vermogen met ongrijpbare bezittingen waarvan de waarde of zelfs het bestaan twijfelachtig is. Er zijn echter immateriu00eble activa in soorten en maten.

In het kader van de implementatie van de nieuwe EU-richtlijn inzake de jaarrekening, is in 2015 het Besluit actuele waarde aangepast. Hiermee is het begrip vervangingswaarde vervallen; daarvoor in de plaats wordt het nieuwe begrip 'actuele kostprijs' voorgeschreven. Bij waardering tegen actuele waarde geldt de actuele kostprijs met name voor materiu00eble vaste activa, niet zijnde vastgoedbeleggingen.

De financiu00eble informatie die over ondernemingen openbaar te verkrijgen is, kan flink variu00ebren. De meest voor de hand liggende bron is het Handelsregister. Het opzoeken van de jaarrekening van een specifieke onderneming kan soms teleurstellende resultaten opleveren. Althans, voor degene die op zoek is naar deze informatie. Voor de betreffende onderneming kan beperkte publiciteit juist een gewenste kwestie van privacy zijn.

Bij het opstellen van de jaarrekening zijn er soms keuzes te maken in de toe te passen grondslagen. Zowel voor de waardering als voor de presentatie. Het bestaan van alternatieve verwerkingswijzen doet af aan de onderlinge vergelijkbaarheid van jaarrekeningen. In de Nederlandse wet- en regelgeving zijn er ruim 60 punten waar een (stelselmatige) keuze kan worden gemaakt. Dat lijkt veel, maar lang niet altijd leiden die keuzemogelijkheden tot een daadwerkelijke diversiteit in uitkomsten. Waarom zijn deze keuzemogelijkheden toegestaan?

Bij het analyseren van jaarrekeningen worden vaak diverse financiu00eble ratio's berekend. De winst per aandeel is vrijwel de enige financiu00eble ratio in de jaarrekening waarvoor een voorgeschreven berekeningswijze is opgenomen in de regelgeving (RJ 340, IAS 33). Met name voor beursgenoteerde ondernemingen lijkt het verleidelijk om de waarde van een aandeel af te leiden uit de (verwachte) winst per aandeel. Maar deze ratio kent ondanks de strakke regelgeving belangrijke beperkingen.

De laatste jaren is de marktrente sterk gedaald, tot historisch extreem lage percentages. De tijdswaarde van geld is dus erg laag. Toch noemde de AFM onlangs nog de lage rente als een aandachtspunt voor de jaarrekeningen over 2015. De marktrente is voor de jaarrekening met name van belang waar posten tegen contante waarde worden opgenomen. Wat zijn de verschillende toepassingen van contante waarde? En hoe bepaal je de disconteringsvoet ten behoeve van de jaarrekening?

Het bepalen hoeveel dividend een bv kan uitkeren, hangt mede af van het eigen vermogen zoals dat uit de jaarrekening blijkt. Een van de vereisten is de zogenaamde balanstest: direct na uitkering moet het eigen vermogen nog minstens ter grootte zijn van de wettelijke reserves.